Μεγάλος αριθμός αναλύσεων έχουν γίνει και έχουν γραφτεί για την επίθεση στη Συρία και για την λάθος στάση του Ομπάμα στην κρίση αυτή.
Η πλειονότητα από αυτές δεν λαμβάνουν υπ΄ όψη ότι ο Ομπάμα, καλώς ή κακώς είναι δέσμιος από την απαίτηση από τους Αμερικάνους (και όχι μόνο), να επιβεβαιώνεται κάθε φορά αποτελεσματικά ο ιδιαίτερος ρόλος που έχει αναλάβει η Αμερική (και η Ευρω-ατλαντική συμμαχία) στη διευθέτηση των παγκόσμιων κρίσεων αυτής της μορφής.
Ο ρόλος αυτός απαιτεί την αξιοποίηση κάθε διαθέσιμου εργαλείου επιβολής της θέλησης τους, ένα εκ των οποίων είναι και η ‘’απειλή’’ ή ‘’προειδοποίηση’’ πολεμικής ενέργειας, η οποία πρέπει να αποδεικνύεται κάθε φορά αποτελεσματική μέσα από την επαναλαμβανόμενη Αμερικανική (και Ευρω-ατλαντική) συμπεριφορά.
Η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα της ‘’απειλής’’ παίζει σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις και στην αποδοχή ή μη, συμβιβαστικής διευθέτησης της κρίσης.
Πιο κάτω αναλύουμε την απειλή και τα κριτήρια που την κάνουν αποτελεσματική.
Ο πληρέστερος ορισμός για την απειλή, είναι του Schelling: «Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας μίας απειλής προσδιορίζεται από αυτό το οποίο κάποιος (ο απειλών) ισχυρίζεται ότι θα κάνει σε κάποιον άλλο (απειλούμενος) για να μη συμβεί ένα ενδεχόμενο το οποίο εξαρτάται/ελέγχεται από την συμπεριφορά του απειλουμένου, καθώς και τι φανερά προτιμάει να κάνει ο απειλών, εάν το ενδεχόμενο δεν συμβεί.»
Ο Schelling επίσης μιλά για «προειδοποιήσεις»: «Η ‘’προειδοποίηση’’ προσδιορίζεται σαν μία διακήρυξη η οποία επισημαίνει στον απειλούμενο ότι εάν αναλάβει ένα συγκεκριμένο τρόπο δράσεως αυτό θα τον οδηγήσει σε ενδεχόμενες κακές επιπτώσεις, και ότι αυτές οι επιπτώσεις δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο του ατόμου/οντότητας που κάνει την απειλή/προειδοποίηση».
Η προειδοποίηση αλλά και η απειλή ισχυρίζονται ότι η ανάληψη ενός συγκεκριμένου τρόπου δράσεως, είναι πιθανόν να επιφέρει ζημιά σ’ αυτόν που σκέπτεται να αναλάβει την συγκεκριμένη δράση. Η διαφορά είναι ότι στην περίπτωση της απειλής, η ζημιά θα επιβληθεί από τον ίδιο τον απειλούντα, ενώ στην περίπτωση της προειδοποίησης θα επιβληθεί από ένα τρίτο μέρος (όπως είναι η Ευρω-ατλαντική συμμαχία και η ‘’Διεθνής Κοινότητα’’ με απόφαση του Σ.Α./ ΟΗΕ).
Υπάρχουν απειλές που λειτουργούν «αποτρεπτικά» και υπάρχουν και οι απειλές που λειτουργούν «καταναγκαστικά». Οι «αποτρεπτικές απειλές» προσπαθούν να διατηρήσουν το «status quo» ενώ οι «καταναγκαστικές» να το αλλάξουν. Ο καταναγκασμός είναι πολυπλοκότερος απ’ την αποτροπή.
Μία απειλή είναι αποτελεσματική εάν τελικά επηρεάσει τον απειλούμενο ώστε να μεταβάλλει την συμπεριφορά του σύμφωνα με τις επιθυμίες του απειλούντος.
Για να έχει αποτελεσματικότητα μία απειλή θα πρέπει να πληρούνται τα εξής 5 κριτήρια:
1) Να είναι «σχετική - δέουσα», να μπορεί δηλαδή να έχει επίδραση στο αποτέλεσμα. Θα πρέπει να αφήνεται στο στόχο κάποια ελευθερία δράσεως, έτσι ώστε να είναι δυνατό να συμβιβάσει την πολιτική του προς την κατάσταση που θέλει αυτός που απειλεί. Εάν ο στόχος πνευματικά δεν έχει ή δεν του έχει δοθεί καμία επιλογή (να μην υπάρχει άλλη δυνατότητα αλλά και ιδεοληπτικά/πνευματικά να αποκλείει και να μην μπορεί να δει άλλη δυνατότητα), τότε ίσως να είναι άσκοπη η απειλή, επειδή δεν θα είχε καμία επίδραση στην συμπεριφορά του.
2) Να είναι επαρκώς «δριμεία» για να επιδρά στον στόχο και να αναγκάζεται να προτιμήσει να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του απειλούντος, παρά να τις αψηφήσει και να τελεσφορήσει η απειλή. Εάν είναι δεδομένο ότι η απειλή θα πραγματοποιηθεί, τότε ο στόχος προτιμά να συμμορφωθεί.
Εάν η απειλή είναι επαρκώς δριμεία, εξαρτάται όχι μόνο από το μέγεθος της τιμωρίας που θα επιβληθεί, και από τον χαρακτήρα των απαιτήσεων που έγιναν από τον απειλούντα. Μία μετριοπαθής απειλή μπορεί να πιάσει εάν οι απαιτήσεις είναι επίσης επαρκώς μετριοπαθείς. Ενώ ακόμη και μία δριμεία απειλή μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι ανεπαρκής εάν οι απαιτήσεις του απειλούντος έχουν σχέση με ζωτικά συμφέροντα του στόχου που δεν μπορεί να τα αφήσει.
3) Να είναι «αξιόπιστη». Η αξιοπιστία της απειλής έχει να κάνει με το τι πιστεύει ο στόχος ότι θα πραγματοποιηθεί. Δεν έχει σημασία πόσο επαρκής είναι η απειλή, διότι δεν θα λειτουργήσει εάν ο στόχος γνωρίζει με βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί.
Η αξιοπιστία της απειλής βρίσκεται τότε στην απλή ερώτηση του ποια είναι η βούληση και οι δυνατότητες του απειλούντος. Σε περιπτώσεις παραλείψεων και αδιαφορίας εκτιμήσεως και συλλογής πληροφοριών, η απειλή είναι τότε και τα δύο και πλήρως αξιόπιστη ή τελείως αναξιόπιστη. Από την στιγμή που δεν θα υπάρχουν ολοκληρωμένες πληροφορίες ή ακόμη την ελαφρότερη πιθανότητα ότι ο απειλών δεν είναι απόλυτα ορθολογιστής, η κατάσταση γίνεται εν πολλοίς απρόβλεπτη.
4) Να είναι «ολοκληρωμένη». Μία απειλή είναι ολοκληρωμένη όταν η απειλή συνοδεύεται από μία κατηγορηματική ή υπονοούμενη υπόσχεση ότι η απειλούμενη δράση θα ανακληθεί εάν ο στόχος προσαρμοσθεί. Δηλαδή τι δεν θα κάνει ο απειλών σε περίπτωση συμμόρφωσης τους απειλουμένου. Η διάσταση αυτή είναι περισσότερο ψυχολογική.
5) Να είναι επαρκώς «ξεκάθαρη». Το μήνυμα που μεταφέρει η απειλή πρέπει να είναι κατανοητό από τον στόχο, ώστε να είναι ξεκάθαρο σε αυτόν τι ακριβώς θέλει ο απειλών. Απαιτείται να καταλάβει ο απειλούμενος τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν αν αρνηθεί να συμμορφωθεί. Εάν οι επιπτώσεις της τιμωρίας δεν εκτιμηθούν σωστά και υποτιμηθούν, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ότι ο στόχος να επιλέξει να αγνοήσει την απειλή, ακόμη και εάν αυτή είναι επαρκής, δριμεία και αξιόπιστη και τελικά να προκαλέσει την υλοποίηση της. Εάν η τιμωρία υπερεκτιμηθεί, ο στόχος μπορεί να επιλέξει να συμμορφωθεί ακόμη και εάν η απειλή δεν είναι επαρκής και δριμεία.
Κατά συνέπεια η Αμερική αλλά και η Ευρω-ατλαντική κοινότητα είναι δέσμιοι της ίδιας τους της ανάγκης για αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα.
Εάν δεν στηρίξουν με ενέργειες και διοχέτευση κατάλληλων πληροφοριών τα παραπάνω κριτήρια για την ‘’απειλή’’ ή την ‘’προειδοποίηση’’ πολεμικής ενέργειας κατά της Συρίας, τότε δεν θα έχουν ελπίδα να κάνει ο Άσσαντ σημαντικές συμβιβαστικές υποχωρήσεις φοβούμενος αυτήν την απειλή.
Εκτός και εάν ο στόχος τους είναι η αποκαθήλωση του καθεστώτος, η γεωπολιτική ανακατάταξη στη περιοχή και η πρόκληση δημιουργίας νέων κυριαρχικών οντοτήτων, οπότε η απειλή είναι απλώς πρόσχημα για όλους τους άλλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου