ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΧΑΜΕΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ - ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΠΟ "ΠΛΟΙΟ ΣΕ ΠΛΟΙΟ" ΣΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΥΔΑΤΑ

Πολλές φορές έχω αναφερθεί με στοιχεία, για την περιορισμένη αποτελεσματικότητα των κυρώσεων προς την Ρωσία.

Και μάλιστα όπως δείχνουν επίκαιρα στοιχεία, η Ρωσία σε ότι αφορά τα ορυκτά καύσιμα έχει καταφέρει να ξεπερασει τους περιορισμούς των κυρώσεων, όχι μόνο σε νέες αγορές και συμφωνίες (Κίνα, Ινδία, Ασιατικές χώρες κλπ) αλλά και με χώρες που έχουν αποδεχθεί το καθεστώς των κυρώσεων όπως είναι π.χ. η Τουρκία.

Πολλές δε χώρες της ΕΕ, ενώ επιφανειακά τάσσονται υπέρ του καθεστώτος των κυρώσεων, εν τούτοις αποδέχονται τις παράνομες πρακτικές μεταφοράς που έχει καταφέρει η Ρωσία και το παγκόσμιο δίκτυο μεταφορών να εγκαθιδρύσουν, νομιμοποιώντας τεχνηέντως το μεταφερόμενα ορυκτά καύσιμα.

Ένας από τους πιο συνήθεις τρόπους είναι το "ship to ship transfer". Μεταφορές δηλαδή του πετρελαίου στα διεθνή ύδατα από ένα πλοίο σε άλλα μικρότερα και με διαφορετικές σημαίες (ή το αντίθετο) έτσι ώστε να «νομιμοποιηθεί» το φορτίο και να γίνει αποδεκτό από τις χώρες που το λαμβάνουν, χωρίς να φαίνεται ότι αποδέχονται την παραβίαση των κυρώσεων.

Τελευταία αποκαλύφθηκε από ξένους δημοσιογράφους, ότι επί ένα και πλέον χρόνο κάτι τέτοιο συμβαίνει στον Λακωνικό Κόλπο έξω από τα 6 νμλ (χωρικά μας ύδατα).

Κι ενώ είχε δημοσιευθεί και στο παρελθόν η πρακτική αυτή, εν τούτοις οι Ελληνικές αρχές δεν έκαναν τίποτε, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι επειδή είναι στα διεθνή ύδατα, δεν δικαιούνται και δεν μπορούν να δράσουν.

Σημειωτέον είναι ότι η Ελλάδα η Κύπρος και η Μάλτα αντέδρασαν με διπλωματικές πιέσεις ώστε να μην αποτελεί μέρος του 6ου πακέτου κυρώσεων η μεταφορά ρωσικού πετρελαίου από δεξαμενόπλοια χωρών της ΕΕ.

Η Κύπρος μάλιστα είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα ασκούσε βέτο σε σε αυτό το πακέτο κυρώσεων εάν περιλάμβανε την απαγόρευση για τα δεξαμενόπλοια.

Και αυτό γιατί τα δύο πέμπτα των στόλων δεξαμενόπλοιων ανήκουν σε εφοπλιστές από Ελλάδα και Κύπρο.

Το επιχείρημα ήταν ότι οι πλοιοκτήτριες εταιρείες δεσμεύονται από συμφωνίες ναύλωσης και ότι μία τέτοια απαγόρευση μεταφοράς πετρελαίου θα απειλούσε την οικονομική τους ύπαρξη, με δεδομένες μάλιστα τις τεράστιες επενδύσεις που είχαν γίνει πριν από το ξέσπασμα του πολέμου σε πλοία κατάλληλα για τη μεταφορά LNG λόγω της αυξημένης ζήτησης.

Μόνο ο όμιλός Αγγελικούση δήλωσε ότι για ηθικούς λόγους τα δεξαμενόπλοιά του δε θα χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά ρωσικού φορτίου.

Εκτεταμένη έρευνα ομίλων ανεξάρτητων δημοσιογράφων (Ιnvestigate Europe και Reporters United) δημοσίευσαν στοιχεία που δείχνουν ότι Έλληνες και Ευρωπαίοι εφοπλιστές συνεχίζουν να μεταφέρουν ρωσικά καύσιμα παρά τις κυρώσεις και το εμπάργκο που έχει επιβληθεί στο ρωσικό πετρέλαιο από τις 5 Δεκεμβρίου του 2022.

Είναι δε γεγονός ότι η ΕΕ εξακολουθεί να καλύπτει κατά 25-30% τις ανάγκες της σε πετρέλαιο από την Ρωσία, με διάφορους τρόπους.

ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΩΝ ΚΥΡΩΣΕΩΝ ΜΕ "STS TRANSFER" ΕΧΕΙ ΞΑΝΑΣΥΜΒΕΙ

Στο παρελθόν έχουν υπάρξει πολλές περιπτώσεις υπέρβασης των κυρώσεων που επιβλήθηκαν σε χώρες όπως το Ιράκ το Ιράν και η Ροδεσία, με την διαδικασία "ship to ship transfer" στα διεθνή ύδατα, από ναυτιλιακές εταιρείες .

Στην συγκεκριμένη περίπτωση της Ρωσίας, η ίδια η Ρωσία έχει ενισχύσει τον στόλο αυτόν των μικρότερων πλοίων μεταφοράς ("γκρίζων πλοίων") με διαφορετικές «επικίνδυνες» σημαίες χωρών, για να ξεπεράσει τους περιορισμούς των κυρώσεων.

Συγκεκριμένα έχει δημιουργήσει ένα στόλο 1400 περίπου τέτοιν "γκρίζων" πλοίων, γηρασμένων και «επικίνδυνων» εν πολλοίς, που κάνουν αυτές τις μεταφορές σε διεθνή ύδατα.

Και τα διεθνή ύδατα πέριξ της Ελλάδος (λόγω της μικρής έκτασης χωρικών υδάτων-6 νμλ - σε ανοικτούς κόλπους, όπου είναι καλές οι καιρικές συνθήκες) είναι ο ιδανικός σταθμός μεταφοράς του Ρωσικού πετρελαίου από την Μαύρη θάλασσα σε μικρότερα η μεγαλύτερα πλοία (με «επικίνδυνες σημαίες») και εκείθεν σε λιμάνια όλου του κόσμου, με άλλα βεβαιωτικά που «νομιμοποιούν» το φορτίο, υπερβαίνοντας έτσι το καθεστώς των κυρώσεων (το ίδιο σε μικρότερη κλίμακα συμβαίνει και στην Θέουτα της Ισπανίας).

Η Αυστραλία, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες έστειλαν στον ΙΜΟ κοινή αναφορά που εγείρει ανησυχίες για το παγκόσμιο καθεστώς ευθύνης και αποζημίωσης που σχετίζεται με την αύξηση των μεταφορών από πλοίο σε πλοίο (με γηρασμένα και επικίνδυνα πλοία μεταφοράς και αμφισβητούμενη σημαία, καλούμενα και «γκρίζα πλοία» ) στον ανοιχτό ωκεανό, όπου μπορούν να δημιουργηθούν τεράστια ατυχήματα καταστροφικά για το περιβάλλον.

Η περιβαλλοντική αυτή απειλή (Pollution) υπόκειται στους περιορισμούς και ελέγχους που μπορεί να εφαρμοσθούν στα διεθνή ύδατα σύμφωνα με περιφερειακές/τοπικού χαρακτήρα συνθήκες προστασίας, πέραν του ότι αυξάνονται οι κίνδυνοι ρύπανσης σε κοντινά παράκτια κράτη και απειλείται το καθεστώς κοινής ευθύνης και αποζημίωσης που ορίζεται στη σύμβαση αστικής ευθύνης του 1992 (Civil Liability Convention 1992) και στη σύμβαση του 1992 «Fund Convention and its supplementary fund protocol». Επίσης σύμφωνα με την UNCLOS μπορεί να ελεγχθούν οι σημαίες των πλοίων μεταφοράς για την νομιμότητά τους.

Η αναφορά υποστηρίζει επίσης ότι η αύξηση των επικίνδυνων για ρύπανση (pollution) μεταφορών από "πλοίο σε πλοίο" που γίνεται στα διεθνή ύδατα από τη Ρωσία υπονομεύει τη θεμελιώδη αρχή του καθεστώτος «ο ρυπαίνων πληρώνει» αφού αυτά τα «γκρίζα» πλοία και οι πλοιοκτήτες που εμπλέκονται δεν μπορούν να εντοπιστούν και να θεωρηθούν υπεύθυνοι για ζημίες που προκαλούνται η μπορεί να προκληθεί από την μεταφορά αυτή μεσοπέλαγα, ώστε να αποκαταστήσουν το περιβάλλον και να πληρώσουν αποζημιώσεις κλπ.

Επίσης η Αυστραλία, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες καλούν τα κράτη σημαίας να διασφαλίσουν ότι τα δεξαμενόπλοια υπό τη σημαία τους τηρούν μέτρα που απαγορεύουν ή ρυθμίζουν νομίμως τις μεταφορές από "πλοίο σε πλοίο" και ότι τέτοια πλοία συμμορφώνονται περαιτέρω με το πνεύμα των απαιτήσεων ασφάλειας στις συμβάσεις του ΙΜΟ (και MARPOL) και εφαρμόζουν τα πρότυπα ασφαλούς ναυτιλίας ((και MARPOL) για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο ρύπανσης από πετρέλαιο.

Η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Η αντίδρασή μας για μία ακόμη φορά είναι κατώτερη των περιστάσεων.

Προσπαθούμε με τεχνάσματα να δώσουμε προσωρινή λύση για τα «μάτια του κόσμου», εγκαθιδρύοντας προσχηματικά NAVTEX (από την 1η έως τις 9 Μαΐου) στην συγκεκριμένη περιοχή του Λακωνικού κόλπου στα διεθνή ύδατα, ώστε να μην επιτρέπεται η ναυτιλιακή κίνηση στην περιοχή για λόγους ασφαλείας από τα γυμνάσια που θα κάναμε.

Το ερώτημα είναι :

Θα απαγορεύουμε έτσι συνεχώς την ναυτιλιακή κίνηση με εν ισχύ NAVTEX διαρκείας;

Αυτό είναι ενάντια στην ίδια την πολιτική μας έναντι της πάγιας ναυτιλιακής πολιτικής μας και της Τουρκίας.

Και φυσικά θα αποδυναμωθεί εφόσον δεν θα υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου όλης της περιοχής από κρατικά μέσα.

Ή μήπως θα στήσουμε στο διηνεκές εκεί ένα πλοίο του Π.Ν για να δικαιολογούμε την διαρκή ισχύ της NAVTEX;

Η ακτοφυλακή/Λιμενικό επίσης δεν έχει αρμοδιότητα να δράσει καθ οιονδήποτε τρόπο στην συγκεκριμένη περιοχή.

1) ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΧΩΡΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝ: Η μόνη μας άμεση και αποτελεσματική δυνατότητα θα ήταν να κάνουμε την χωρική μας θάλασσα 12 νμλ σε όλη την Πελοπόννησο και την Κρήτη. Και θα είχαμε εξαιρετική επιχειρηματολογία και υποστηρικτές στην ΕΕ και στις ΗΠΑ-Αυστραλία και Καναδά.

2) ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΚΌΛΠΩΝ ΜΕ ΓΡΑΜΜΕΣ ΒΑΣΕΩΣ: Η αμέσως καλύτερη λύση θα ήταν να κλείσουμε με γραμμή βάσεως τους Κόλπους της Ελλάδος (όσους έχουν άνοιγμα κάτω από 24 νμλ) αλλά και ιστορικούς κόλπους κι εκείθεν να μετρήσουμε την χωρική θάλασσα των 6 νμλ.

3) ΣΥΝΟΡΕΥΟΥΣΑ ΖΩΝΗ: Μία τρίτη λύση θα ήταν η εγκαθίδρυση συνορεύουσας ζώνης μέχρι ακόμη και 24 νμλ από τις ακτές μας, όπου θα είχαμε έτσι δικαιοδοσία για παράνομες πράξεις που γίνονται σε αυτήν την ζώνη. Αυτό θα μας έδινε την δυνατότητα να ελέγξουμε και την παράνομη διακίνηση ανθρώπων και ναρκωτικών το λαθρεμπόριο, τον κίνδυνο ρύπανσης κλπ.

Δυστυχώς δεν εκμεταλλευόμαστε έγκαιρα τις διεθνείς συγκυρίες για να ενισχύσουμε τα δικαιώματά μας.