Δυνατότητες Χρηματοδότησης για την Ανάπτυξη

Η οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση σε όλο τον κόσμο, κατέστησε επιτακτική την ανάγκη για δημοσιονομική εξυγίανση τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες της ΕΕ όπως αναγνωρίζουν πλέον οι ηγέτες τους.

Ειδικότερα για την Ελλάδα υπάρχει άμεση πλέον ανάγκη εξεύρεσης πόρων χρηματοδότησης για να αντιμετωπιστούν οι πλέον κρίσιμες Ελληνικές προκλήσεις, όπως η χρηματοδότηση της ανάπτυξης , η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, η ανταγωνιστικότητα η υγεία και η κοινωνική ασφάλιση, η προστασία του περιβάλλοντος, τομείς που έχουν σημαντικές δημοσιονομικές επιπτώσεις.

Η μείωση των δαπανών και η βελτίωση του υφιστάμενου φορολογικού συστήματος δεν φθάνουν για να αποτελέσουν τα βασικά μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Θα πρέπει να συμβάλουν ουσιαστικά και συνεργατικά και άλλοι μη παραδοσιακοί τρόποι άντλησης δημόσιων πόρων, όπως τα λεγόμενα "καινοτόμα μέσα χρηματοδότησης" και οι δυνατότητες μη παραδοσιακών πηγών χρηματοδότησης.

Παρακάτω παρατίθενται ορισμένες από τις δυνατότητες που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σήμερα από την Ελληνική οικονομία, για την εξεύρεση των πόρων που είναι αναγκαίοι για να εκκινήσει μία αναπτυξιακή στρατηγική σε όλους τους τομείς της οικονομίας:

Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των περισσότερων καινοτόμων μέσων χρηματοδότησης, απαιτείται ο συντονισμός με βασικούς Διεθνείς παράγοντες όπως: Διεθνείς Οργανισμούς, Διεθνείς Συνδιασκέψεις, κυβερνήσεις μεμονωμένων χωρών, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κλπ. Δηλαδή απαιτείται μία εξωστρεφής δυναμική πολιτική διευρυμένων συνεργασιών με κοινό όφελος (κερδίζω-κερδίζεις) και οπωσδήποτε με πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρέχονται από τα χρηματοδοτικά προγράμματα για την Ανάπτυξη της ΕΕ.

Δεν υπάρχει μία και μοναδική τέλεια λύση, αλλά διάφορες εναλλακτικές που δεν αποκλείουν η μία την άλλη και μπορεί να είναι εφικτές σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, πλην όμως θα μπορούσαν να συνδυαστούν για μεγαλύτερη συνέργια.

1.    Κονδύλια από το ΕΣΠΑ και την ΕΚΤ. Θα πρέπει επίσης να απελευθερωθούν από το ΕΣΠΑ κονδύλια που είναι αρκετό καιρό δεσμευμένα λόγω έργων που έχουν εγκριθεί αλλά έχουν μείνει ανενεργά.

2.    Άλλες πηγές χρηματοδότησης, που προορίζονται πιο άμεσα για τις επιχειρήσεις, περιλαμβάνουν τα διαρθρωτικά ταμεία και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ). Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στηρίζει έργα και χορηγεί δάνεια μέσω χρηματοδοτικών μεσαζόντων που εργάζονται σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

3.    Τα διαρθρωτικά κονδύλια της ΕΕ αφορούν σημαντικά ποσά και η Ελλάδα  έχει στη διάθεσή της χωρίς να τα έχει ακόμη  χρησιμοποιήσει περίπου 12 δις ευρώ.

4.    Δυνατότητες χρηματοδότησης, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB), της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου (BSTDΒ), στις περιοχές της Μεσογείου, της Μ. Θάλασσας και των Δ. Βαλκανίων, καθώς και από τους Μηχανισμούς Ενίσχυσης Επενδύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις περιοχές της Μεσογείου και των Δ. Βαλκανίων. 

5.    Χρηματοδότηση της προώθησης των προϊόντων της προβατοτροφίας από τα αντίστοιχα ταμεία της ΕΕ, διότι όπως τόνισε η Επίτροπος γεωργίας  της ΕΕ, Fischer  Boel, «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν δέχεται πολλές αιτήσεις για τα προϊόντα προβατοτροφίας, έτσι υπάρχουν δυνατότητες για τον τομέα».

6.    Το ΕΤΕΑΝ, που λειτουργεί ως χρηματοδοτικό ίδρυμα υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος προωθεί νέα μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής, διευκολύνοντας την πρόσβαση των επιχειρήσεων σ’ αυτά, για να γίνουν ανταγωνιστικές.

7.    Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), απ’ όπου απομένει ακόμη να ζητηθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015 ποσό 2 δις ευρώ. Το ΕΓΤΑΑ χρηματοδοτεί επίσης τις στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης και τις δράσεις παροχής τεχνικής υποστήριξης.

8.    Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ) της ΕΕ για την αειφόρο ανάπτυξη της αλιείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λειτουργεί μέχρι το 2013, με συνολικό προϋπολογισμό 3,8 περίπου δις ευρώ.

9.    Προγράμματα συγχρηματοδότησης Τραπεζών με το Ταμείο Επιχειρηματικότητας του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης - ΕΤΕΑΝ ΑΕ, για Θεματικό Τουρισμό, Αφαλάτωση, Διαχείριση απορριμμάτων, Πράσινες υποδομές, Πράσινες Εφαρμογές, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας .

10. Η συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Επιχειρηματικότητας του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης ΑΕ ΕΤΕΑΝ ΑΕ και από Ελληνικές Τράπεζες για Καινοτόμα Επιχειρηματικότητα, Εφοδιαστική αλυσίδα, Τρόφιμα, Ποτά.  

11. Χρήματα που θα πρέπει να διοχετευθούν για χρηματοδότηση της ανάπτυξης από τις Τράπεζες αμέσως μετά την ανακεφαλαίωση που θα τους χορηγηθεί.

12. Εκκίνηση διεθνών διαγωνισμών, ώστε κοινοπραξίες κατασκευαστικών εταιρειών και ιδιωτών επενδυτών να αναλάβουν την εκτέλεση και συντήρηση συγχρόνων δικτύων αυτοκινητοδρόμων, λιμένων, αεροδρομίων, σταθμών και λιμένων αναψυχής, διότι οι μεταφορές και οι επικοινωνίες είναι απαραίτητες για την οικονομική ανάπτυξη. Το κόστος κατασκευής θα μπορούσε να αναληφθεί έναντι αποκλειστικής εκμετάλλευσης για μερικές  δεκαετίες.

13. Προώθηση στοχευμένων παραγωγικών δημοσίων επενδύσεων, που ταυτόχρονα θα ενισχύουν την ζήτηση, αλλά και το παραγωγικό δυναμικό της οικονομίας. Οι επενδύσεις αυτές, με την συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα (δυνατότητα ΣΔΙΤ, μπορούν  να συμπεριληφθούν και κοινοτικοί πόροι), θα έχουν ισχυρή θετική επίδραση στη αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας. Χρειάζονται άμεσα μέτρα ενίσχυσης του κλάδου κατασκευών, δημοσίων έργων και υποδομών

14. Κατάλληλη νομοθεσία που να δώσει δυνατότητες να λειτουργήσουν αποτελεσματικά οι ιδιωτικές εταιρείες επενδύσεων, προκειμένου να υπάρξει ένα δίκτυο πολλών εναλλακτικών επιλογών (ΕΕ, Διεθνείς Συνεργασίες, Δημόσιες Επενδύσεις, ΣΔΙΤ, Ιδιωτικές Επενδύσεις) στις δυνατότητες χρηματοδότησης της επιχειρηματικότητας, για την  βέλτιστη ανάπτυξη της οικονομίας. Τέτοιες ιδιωτικές πηγές μπορεί να είναι:

                     i.        Χρηματοδοτικά  προγράμματα επενδύσεων, ιδιωτικών τραπεζών.

                    ii.        Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Venture Capital), με βασικό τη χρηματοδότηση νέο-ιδρυόμενων ή μικρομεσαίων μη εισηγμένων σε χρηματιστηριακή αγορά επιχειρήσεων, με συμμετοχή στο μετοχικό τους κεφάλαιο.

                   iii.        Επιχειρηματικοί Άγγελοι ( Business Angels), ιδιώτες επενδυτές που διαθέτουν κεφάλαια και επαγγελματική εμπειρία σε ένα συγκεκριμένο χώρο και χρηματοδοτούν νέους επιχειρηματίες με την μορφή μακροπρόθεσμης επένδυσης. Στην Ελλάδα αυτός ο τρόπος χρηματοδότησης  συνήθως ενδιαφέρει εύρωστους συγγενείς οι οποίοι χρηματοδοτούν ένα νεότερο μέλος της οικογένειας για να ξεκινήσει την επιχειρηματική του δραστηριότητα.

                   iv.        Θερμοκοιτίδες  Επιχειρήσεων (Business Incubators), εταιρείες οι οποίες χρηματοδοτούν νέο-ιδρυόμενες εταιρείες με προοπτικές γρήγορης ανάπτυξης, προσφέρουν χώρους και εξοπλισμό, υπηρεσίες γραμματειακής υποστήριξης, συμβουλευτικές υπηρεσίες και υποστήριξη, δίκτυα επαφών με πελάτες και προμηθευτές και σε αντάλλαγμα παίρνουν ένα ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου και / ή πληρωμές από την νέο ιδρυόμενη εταιρεία.

Στέλιος Φενέκος