Ανάπτυξη και Καινοτομία

Το τελευταιο καιρό το σύνολο των πολιτικών μας ως μιμητικά όντα, επαναλαμβάνουν με εκνευριστική εμμονή τις λέξεις ανάπτυξη, καινοτομία, τεχνολογία, χωρίς να έχουν καν σχηματοποιήσει στο μυαλό τους τις έννοιες και τις απαιτήσεις αυτών των λέξεων. Πόσο μάλλον όταν διατείνονται ότι εκεί θα στηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη της χώρας και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Το μόνο που δεν μας λένε είναι το πως, το πότε και με τι πόρους.
Είχα τη τυχή να ζήσω για λιγο στην Ολλανδία, όπου μελέτησα με προσοχή το Ολλανδικό μοντέλο προώθησης της καινοτομίας και της τεχνολογίας, εφαρμογής και παραγωγικής εμπορικής αξιοποίησης. Η εκτίμηση μου είναι ότι εαν δεν θελουμε να καταστούμε μια αγροτική οικονομία, υπάρχει επιτακτική ανάγκη να υποκινήσουμε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες υψηλής ποιότητας και ποσότητας, που να βασίζονται σε καινοτομίες (χαμηλής, μεσαίας αλλά και υψηλής τεχνολογίας). Για να επιτύχουμε όμως ανάπτυξη του ΑΕΠ με τον τρόπο αυτό θα χρειαστεί σημαντικός χρόνος παραγωγής και ενσωμάτωσης των εφαρμογών της καινοτομίας. Θα μπορούσε σε γενικές γραμμές να πει κάποιος πως όσο υψηλότερη η τεχνολογία που εφαρμόζεται τόσο μεγαλύτερος ο χρόνος παραγωγής και ενσωμάτωσης και τόσο μεγαλύτερο το αρχικό κόστος επένδυσης.
Η εμπειρία έχει δείξει ότι συνήθως, καταβάλλεται υπερβολική προσπάθεια με λίγα αποτελέσματα για την αναδιάρθρωση των παλαιών επιχειρήσεων που λειτουργούν προβληματικά και που οι περισσότερες λόγω τεχνολογικής υστέρησης σε υποδομές, λειτουργίες αλλά και προϊόντα, τείνουν να γίνονται λιγότερο ανταγωνιστικές στην Ελλάδα και ακόμη περισσότερο διεθνώς.
Για να υποκινήσουμε μια ανάπτυξη που θα βασίζεται στη καινοτομία, απαιτούνται τα παρακάτω:

1. Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, με βάση την καινοτομία.
2. Προώθηση της έρευνας (από όλους τους φορείς έρευνας) και εφαρμογή των αποτελεσμάτων της ώστε να δημιουργείται προστιθέμενη αξία στα προϊόντα και στις υπηρεσίες που παράγονται από αυτή.
3. Ενεργό ρόλο των Πανεπιστημίων στη συνολική προσπάθεια και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και της καινοτομίας στο εμπορικό πεδίο εφαρμογής και παραγωγής.
4. Προώθηση των προϊόντων των καινοτομιών και της τεχνολογίας στις διεθνείς αγορές.
5. Η πολιτεία, ο ιδιωτικός τομέας, οι πανεπιστημιακοί φορείς και οι φορείς τεχνικής εκπαίδευσης, να εκμεταλλευθούν τις δυνατότητες που παρέχονται για εμπορική εφαρμογή της έρευνας και των καινοτομιών με κατάλληλους αναπτυξιακούς νόμους, κυβερνητικές αλλά και βιομηχανικές πρωτοβουλίες που να υποστηρίξουν τις εξής δράσεις:
- Καταγραφή συστηματική και αξιολόγηση των καινοτομιών, εφευρέσεων και τεχνολογιών που έχουν προκύψει από την μέχρι τώρα έρευνα.
- Κατοχύρωση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
- Ολοκληρωμένη αναπτυξιακή στρατηγική για την μεταφορά και εμπορευματοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας μέσω τεχνοβλαστών, στρατηγικών συμμαχιών και επενδύσεων (λόγω καινοτομίας θα είναι υψηλού κινδύνου. Ο κίνδυνος θα μειώνεται όσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα της έρευνας και όσο πιο σωστά είναι δομημένο το σύστημα εφαρμογής και εμπορευματοποίησης).
- Ουσιαστική στρατηγική ενσωμάτωση όλων των δράσεων και δυνατοτήτων που υπάρχουν στη χώρα μας στο πεδίο αυτό.
- Συνεχή Διαδραστική, συνεργατική σχέση μεταξύ των πανεπιστημίων και των βιομηχανικών και κρατικών φορέων, φορείς καινοτομίας εντός και εκτός της Ελλάδας, καθώς και με μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Στο άρθρο αυτό ελήφθησαν υπ΄όψη και οι θέσεις του καθηγητή επιστήμης, τεχνολογίας καινοτομίας και επιχιερηματικότητας του Πανεπιστημίου GEORGE WASHINGTON κ. Ηλία Καραγιάννη.
Σε ότι αφορά τη χρηματοδότηση μιας τέτοιας αναπτυξιακής στρατηγικής ακολουθεί συγκεκριμένη τοποθέτηση από το γράφοντα.

Στέλιος Φενέκος